Luidsprekers op je bureaublad
Door Sander van der Heide, HVT 1, januari 2021
Aangezien velen van ons tegenwoordig meer tijd achter hun bureau doorbrengen dan gebruikelijk, is dit ook de plek waar we meer naar muziek luisteren. Tijd voor een volwaardig luidsprekersysteem op 75cm afstand.
Ook ik breng gedwongen minder tijd door in de studio en heb gepoogd thuis een redelijk werkbare set-up te bouwen die het thuiswerken aangenaam maakt, maar tevens weinig ruimte in beslag neemt. Specifiek een paar actieve luidsprekers, niet te groot van formaat, met op korte afstand een samenhangend geluid en voor het gemak ook volumeregeling. Daarnaast was ik benieuwd of er fabrikanten zijn die daadwerkelijk rekening houden met de situatie waarin ze gebruikt worden. Dus niet alleen de naam ‘desktop speakers’ gebruiken door het feit dat ze op een bureau staan, maar daadwerkelijk akoestisch rekening houden met de problemen die een opstelling op een bureaublad met zich meebrengt.
Problemen is misschien wat ongelukkig uitgedrukt, want het zijn eigenlijk akoestische wetmatigheden die bij de ene luidspreker overwonnen moeten worden, maar waar de andere luidspreker bijvoorbeeld weer dankbaar gebruik van maakt. Zo krijgt elke luidspreker die tegen een wand of op een vloer wordt geplaatst met een optelling in de lage frequenties van maar liefst 3dB (die je ervaart als dubbel zo hard). Bij een monitor luidspreker, waarbij de woofer op 70cm afstand van de grond staat, zijn dit alle frequenties onder 49Hz. Zet deze luidspreker op de grond en opeens zijn het alle frequenties onder de 490Hz. En als je de luidspreker ook nog eens vlak bij een wand hebt staan, geldt hetzelfde verhaal en heb je een versterking van 6dB. In een hoek wordt dat dus 9 dB. Aangezien niet iedereen een kantoor van 30-vierkante meter thuis heeft, is dit iets om rekening mee te houden.
Maar dan zijn we er nog niet, want er zijn weer andere frequenties die worden uitgedoofd. De hogere frequenties die via het tafelblad weerkaatsen zijn de eerste reflecties die net iets later bij je oor terecht komen dan het rechtstreekse geluid. Sommige frequenties zijn daardoor in tegenfase en worden zo uitgedoofd, het zogenaamde kamfilter-effect. Dat ligt bij een luidspreker op tafel op een heel andere frequentie (denk aan frequenties waar de zang vaak zit) dan wanneer je een luidspreker op een statief hebt staan. Als luidsprekerfabrikant kun je hier rekening mee houden in je luidsprekerontwerp, door het probleem te omzeilen (bijvoorbeeld ander afstraalgedrag of filters inbouwen) of er juist gebruik van te maken (weinig laag of een ander afstraalgedrag).
Ik heb uiteindelijk 14 luidsprekers uitgeprobeerd en metingen verricht. Al gauw vielen er heel wat luidsprekers af die in deze context gewoon niet goed presteerden. De volgende luidsprekers deden dat echter wel en ieder met een andere insteek, resultaat en een ander prijskaartje. Zo kan het zijn dat een goedkopere luidspreker toch meer geschikt is voor uw thuissituatie dan een duurder type.
Wil je de rest van het artikel lezen? Koop dan HVT of download onze kiosk voor Android of iOS
