Analog Domain, The Company
Door Christiaan Punter, HVT 7/8, juli/augustus 2018
Onder leiding van Angel Despotov werd Analog Domain begin 2010 opgericht in München, Duitsland, met de bedoeling om audio-apparatuur te bouwen die in staat is om opgenomen geluid te reproduceren met ultieme geluidsweergave op realistische volumeniveaus. Ultieme prestaties en onvoorwaardelijke betrouwbaarheid zijn hierbij twee belangrijke en onveranderlijke kenmerken van alle producten.
Alle Analog Domain-versterkers bevatten gepatenteerde technologieën zoals de Excalibur-topologie en DXDrive. Losjes citerend uit de brochure: “Excalibur verwijst naar de uitgangstrappen die op een ‘common emitter-manier’ zijn geschakeld in plaats van de populaire ‘gemeenschappelijke collector-manier’ en DXDrive-technologie maakt het mogelijk om volledig te profiteren van de superieure common emitter-topologie. Een opmerkelijk voordeel van de Excalibur-topologie is de onbeperkte stroomafgifte. De interne weerstand van de schakeling is in wezen nul aangezien er geen lokale stroom-terugkoppelingslus in het signaalpad is en er bestaan geen ‘moeilijke’ belastingen voor de Excalibur. De interne weerstand van bijna nul vermindert minder EMV-geïnduceerde vervorming bij het aansturen van luidsprekers, en enkel de beveiligingscircuits begrenzen de uitgangsstroom van de M75.”
Alle elektronica van de versterker heeft een voorinstelling in Klasse-A, behalve de eindtrappen. Analog Domain beschouwt hitte de vijand, dus ze proberen het tot een minimum te beperken. Dit is de hoofdreden waarom de uitgangstrappen niet puur Klasse-A zijn, echter ook omdat ze dat niet hoeven te zijn. Volgens Analog Domain behaalt hun eigen technologie het sonische equivalent van pure Klasse-A uitvoering zonder Klasse-A versterking. Analog Domain geeft de voorkeur aan transistoren boven buizen en is van mening dat ze net zo goed kunnen klinken, en wanneer slim geïmplementeerd, zelfs beter. Hoewel ik zou willen inbrengen dat buizen geen transistors zijn en vice versa, en beide hun respectievelijke voordelen bieden, geeft Analog Domain ook aan dat buizen een beperkte levensduur en vaak een flink verloop in specificaties binnen hetzelfde model hebben, terwijl transistoren een lange levensduur en consistente kwaliteit bieden en daar kan ik uiteraard geen woord tegenin brengen. Ik heb niet de ruimte om alle technische aspecten in meer detail te beschrijven, maar Analog Domain is volledig open over de circuits en technologie die zij gebruiken en al deze informatie is te vinden op hun website.
Isis M75D en M75P
De Isis M75D en M75P zijn vrijwel hetzelfde product, het enige verschil is dat de M75D een ingebouwde voorversterkersectie heeft en wordt geleverd met een afstandbediening. De eindversterkersecties zijn identiek en beide kunnen worden overbrugd en/of onderling worden verbonden in stereo- of monomodus. Zo kan het voorversterkergedeelte van een M75D niet alleen zijn eigen ingebouwde eindversterker voeden maar ook een losse M75P. Als alternatief, met behulp van een jumperkabel, kan de geïntegreerde versterker ook worden gebruikt als een losse voorversterker of eindversterker.
Luisteren – M75P eindversterker en Wilson WP8
Koud aangesloten en nauwelijks ingespeeld, presteerde de M75P vanaf het begin prachtig met de Wilson Watt/Puppy 8 luidsprekers. Er is geen terughoudendheid, geen hardheid, geen scherpte, geen blur, geen kleuring, enkel pure muziek in al zijn enthousiasme en dynamische pracht. Dit is een zeer efficiënte Klasse-A/B eindversterker: hij wordt nauwelijks warm, zelfs niet na langdurig gebruik. Volgens de fabrikant biedt het ontwerp de voordelen van Klasse-A, maar niet de nadelen zoals de hitte. De M75P klinkt niet als een typische Klasse-A versterker, met hun vaak warmer middengebied maar er is ook geen crossover-vervorming waar te nemen. De versterker klinkt niet koud of warm, maar toch tonaal vol en akoestisch zeer levensecht en overtuigend.
Op ongelooflijke wijze slaagt de versterker erin om extreme dynamiek en pure kracht te combineren met een hoge mate aan transparantie, uitstekende resolutie en een subtiel en vloeiend hoog. Dit zijn aspecten die normaal gesproken niet samen gaan. Naarmate ik ouder word, verlang ik meer en meer naar neutraliteit en de Analog Domain componenten zijn zo neutraal als maar kan. Ze verloochenen weliswaar hun transistor-roots niet, maar ik kan ook geen eigen karakter waarnemen en hierdoor geven ze de muziek eenvoudigweg weer, precies zoals het geregistreerd is in de opname. Hou je van vette bassen, een romig middengebied en zijdezachte hoge tonen? Als de opname zo klinkt: geen probleem. Heb je liever meedogenloos pittige dynamiek en slam? Ook geen probleem, als de opname zo klinkt.
Interessant genoeg kon ik geen veranderingen in klank waarnemen na het opwarmen, zelfs niet na weken van gebruik. De versterker is gewoon neutraal vanaf het begin en dat blijft zo. Wat ik wel meen te horen is dat de lyrische aspecten na een half uur nog wat toenemen, maar daar blijft het dan ook bij.
