Recensie

Falcon Acoustics LS3/5a

Wat er aan voorafgegaan is ofwel een korte geschiedenis

Door Bert Oling, HVT 3, maart 2018

Laat ik vooropstellen dat het fenomeen, de BBC LS3/5a minimonitor, sinds zijn introductie door o.a. Rogers altijd een constante rol heeft gespeeld in huize Oling. Er was minimaal één set ergens in een ruimte opgesteld, soms vergezeld van (zelfbouw)neefjes als de Fust Electronics LS3/5a en de KEF CS1a. Eerst vaak als boekenkastluidspreker in een (Bruynzeel) boekenkast, later steeds vaker op een goed statief.

Iedereen vroeg zich altijd af, wat ik toch zag in die kleine kastjes, want grote “boxen” dat was toch wel het echte werk – bas, boom enzo……Als ik dan een stukje muziek liet horen, werd het vaak stil, want er klonk wel muziek, muziek vaak opgenomen in een natuurlijke ruimte of dat nou een oudere BlueNote Jazz LP was of een bloedjemooie Philips opname als de Mozart Symfonieën door het Concertgebouworkest o.l.v. Jozef Krips
Interessant is de voorgeschiedenis van deze luidspreker zeker te noemen en een voorbeeld van een langdurig samenwerkingsverband tussen de omroep (BBC) – Universiteiten (Cambridge) en de audio-industrie in de UK.

De Falcon LS3/5a – wat is…

De ontwikkeling van de BBC LS3/5a heeft een lange aanloop gekend. Er bestond behoefte bij de BBC aan een compacte monitor luidspreker die op locatie in mobiele studiofaciliteiten gebruikt kon worden. Parallel aan deze vraag om kwaliteitsweergave voor met name de menselijke spraak (400hz – 10000hz) werd in de Engelse audio-industrie geëxperimenteerd met nieuwe conusmaterialen. Papier was op termijn met name vanwege hygroscopische eigenschappen te onbetrouwbaar. Het waren KEF’s Raymond Cooke – (voorheen BBC, Wharfedale en daarna KEF) en Malcolm Jones die de oplossing zochten in kunststof. En met succes. Na een intensieve testperiode samen met de BBC R&D afdeling werd de eerste Bextrene conus in 1965 door KEF geproduceerd: de B110 was geboren. Niet lang daarna kwam ook de KEF T27 tweeter op de markt, waarbij de bolvormige conus was gemaakt van een superlicht en stijf kunststof materiaal Melinex genaamd. KEF gebruikte de eenheden in hun eerste kleine boekenkastluidspreker de befaamde KEF Cresta. In 1973 besloot de BBC de licentie voor de productie van de LS3/5 te gunnen aan een aantal luidsprekerfabrikanten zoals Rogers, Spendor , Chartwell en nog een paar anderen – Pikant detail: niet aan Falcon Acoustics, die wel verantwoordelijk waren voor o.a. de scheidingsfilters. Omdat de BBC met name hoge eisen stelde aan de gelijkheid van de luidsprekerparen, konden alleen maar die eenheden, die voldeden aan deze eisen, gebruikt worden. Wel leidde deze selectieprocedure tot beperkte productie-aantallen, waardoor de luidspreker enigszins een cultstatus kreeg. Hoe succesvol de luidspreker vooral in kringen van audiofielen over de hele wereld ook was geworden, in de jaren negentig werd om allerlei technische en commerciële redenen de productie van de eenheden stilgelegd.