Back to the future, of toch niet?
Door John van der Veer, HVT 6, juni 2022
Bij de naam JBL denkt de jonge garde, en inmiddels ook de wat minder jonge garde, in de regel aan de actieve Bluetooth luidspreker die zo vaak wordt ingezet om smartphone, tablet of computer auditief van meer inhoud te voorzien. Voor de oudere generatie, en zeker de muzikanten van deze categorie, is het Amerikaanse merk steevast gekoppeld aan de legendarische sound uit de jaren zeventig en tachtig. Een grote kloof? In veel opzichten is de JBL L52 Classic, het onderwerp van dit verhaal, een feest van herkenning, maar met de blik op heden en toekomst gericht.
Ook bij leerlingen die nóg ouder zijn dan ik (ja, ja, dat kan écht) is het fenomeen populair. Om op les te laten horen welke muziek of opname (YouTube is meestal hét aangewezen medium) geliefd en gewild is, wordt vaak een aanvullend actief Bluetooth-kastje meegenomen om de smartphone auditief meer cachet te geven, zoals dat zo mooi heet. We staren naar het schermpje en leggen ons oor te luisteren bij de singuliere thermoskan. En maar al te vaak is deze actieve portable een JBL. Het is soms lastig uit te leggen (ook voor importeur Reference Sounds) dat de JBL actieve portable Bluetooth versterker tot een heel andere divisie behoort dan de passieve luidspreker waarmee het merk zoveel furore heeft gemaakt. In dezelfde categorie als de Bluetooth versterker / luidspreker past het fenomeen ‘oortje’, ook vaak van JBL, van grote afstand herkenbaar aan de blauwe kleur en de favoriete metgezel van zoon Vincent. Ja, ook ik word vrijwel dagelijks geconfronteerd met een JBL Bluetooth kastje, maar voor mij blijft het merk toch voor altijd verbonden aan totaal andere uithoeken van ons muzikale universum. Word er bijna sentimenteel van, vandaar die rare woorden. Ik haal mijn review van de JBL L100 er even bij en citeer: “Wat is dat toch met JBL? Om te beginnen raakt het merk mijn muzikantenhart. Als je een Fender (buizen)versterker van betere kwaliteit wilt hebben, koop je er een met JBL-speakers. Dat geldt voor de gitaar, en ook voor de basgitaar. Ze zaten en zitten in de Amerikaanse Fender Twin Reverb, maar ook in de Engelse Vox AC30, die andere hit. Bassisten zweren vaak bij 15” luidsprekers, soms aangevuld met 10”. Gitaristen houden het vrijwel altijd op een 12”, en dat is meteen de link naar het heden, de golf die JBL sinds de jaren 60 wereldwijd in studio’s teweeg heeft gebracht en de L100 Classic. De immens populaire JBL 4310 Pro Studio Monitor is in studio’s wereldwijd favoriet gebleven tot ver in de jaren negentig. Op deze forse joekels zijn generaties hits gemixed en gemastered. Waarom favoriet? Heel wat redenen. Een belangrijke is de populariteit van de vele varianten op rock en hard rock – later ook heavy metal – die vanaf de jaren zestig tot het eind van het vorige millennium de dienst uitmaakten.”
12 inch
In de review over de L100 komt ook naar voren dat de originele versie in 1970 is uitgebracht en een ‘consumenten’-variant is van de 4310 Pro Studio Monitor. Zal er geen doekjes om winden: ging destijds helemaal plat voor de L100. Deels uit nostalgische motieven. Weer een citaat: “Een snelle blik in de Top2000 maakt veel duidelijk. Vrijwel alle hits, die nu nog springlevend zijn, worden gedomineerd door scheurende gitaren, een vette bas en zware drums. Rock? Ja, maar ook de Eagles, Beatles, Stones, Crosby, Stills ,Nash & Young, Pink Floyd. En die vette sound laat zich prachtig opnemen, mixen en masteren via de 4310.” Logisch dus dat geen luidspreker in de huiskamer deze sound zo natuurgetrouw kan weergeven als de L100. Dat geldt voor typisch jaren 70 producties, maar ook voor jaren 90 varianten van Extreme en Red Hot Chili Peppers, zo heb ik mogen ervaren. Om dit doel te bereiken is de L100, onder meer, voorzien van een 12 inch woofer, onderdeel van een drieweg-systeem. De L52 Classic is een veel kleinere luidspreker waarin geen ruimte is voor een 12 inch driver. Bovendien hebben we te maken met een tweeweg-systeem, aangevuld met een baspoort aan de voorzijde. De woofer is een bescheiden 5,25” variant (13,5 cm), daarboven asymmetrisch vergezeld van een 0,75” tweeter. ‘The newly developed JT025Ti1 titanium dome tweeter is mated to a waveguide with an acoustic lens for optimal integration with the polymer-coated, pure pulp cone midrange driver’. Dat gold voor de L100, maar ook voor de L52 Classic. De L100 heeft, zowel in de originele als de heruitgebrachte versie twee knoppen (HF en MF), waarmee je het hoog en het midden wat kunt boosten, dan wel filteren. Op de JBL L52 Classic ontbreekt de laatste. Knopjes zijn er om aan gedraaid te worden. Kon de verleiding ook dit keer niet weerstaan. Maar ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen kom ik niet verder dan de neutrale ‘0 dB’ stand. Van minder hoog wordt de L52 niet vrolijk, maar van méér ook niet. Ongetwijfeld heeft het prachtige, milde karakter van de hoogweergave in de L52 hier veel mee te maken. Ik ben er echt verliefd op. Alsof je permanent naar de beste analoge producties luistert. Transparant, maar warm en zijdezacht.
Wil je de rest van het artikel lezen? Koop dan HVT of download onze kiosk voor Android of iOS
