Galvanisch los van het net
Door Marnix Bosman, HVT 5, mei 2021
Steek de stekker in het stopcontact en je audioapparatuur kan gaan spelen. Dat klinkt zo eenvoudig en zo is het in feite ook. Tegelijkertijd komt er meer uit dat stopcontact dan je als audioliefhebber eigenlijk wil.
In Nederland (en feitelijk in heel Europa) kun je op de aansluitpolen van iedere wandcontactdoos een wisselspanning vinden met een netfrequentie van 50Hz en een spanning van 230V. Wat betreft die netfrequentie is die 50Hz een redelijk vaste waarde. Er treden wel eens wat variaties op maar voor audioapparatuur is dat doorgaans geen probleem. Klokjes die gebruik maken van de netfrequentie zullen bij afwijkingen uit de pas raken maar voor audioapparatuur zijn die afwijkingen niet echt relevant. De wisselspanning wordt in een audioapparaat gelijkgericht en daarvoor is het niet belangrijk of de netfrequentie nu 50.1, 50.03 of 49.92Hz is. Dat zijn namelijk in de praktijk de afwijkingen waarover we praten. Binnen Europa is de afspraak dat de maximale afwijking ±0.2Hz mag zijn. Kijken we naar de spanning, dan liggen de marges iets anders. Tot 1988 was 220 volt (±10%) in Nederland de norm. Vanaf dat jaar werd echter op Europees niveau besloten de spanning geleidelijk aan te verhogen naar 230V. De spanningsmarge werd vervolgens vastgelegd op +6% en ?10%. Deze marge is beduidend hoger dan de frequentiemarge en dat is logisch. Het constant houden van de spanning is veel moeilijker omdat die direct gerelateerd is aan de stroomafname door de gebruikers. Energiecentrales doen hun best om de spanning constant te houden maar zij kunnen nooit perfect voorspellen hoe de vraag is, waardoor de spanning altijd een beetje zal variëren. In de basis zijn ook deze spanningsvariaties geen
onoverkomelijk probleem voor audioapparatuur. Bij laag-vermogen apparaten wordt de interne spanning gestabiliseerd en zijn afwijkingen nauwelijks relevant. Bij (klassieke) eindversterkers zonder een gestabiliseerde voeding hebben spanningsafwijkingen meer invloed. Hoe groot de invloed is, is echter sterk afhankelijk van het ontwerp en kan dus erg verschillen. Er zijn echter meer zaken die op het lichtnet kunnen gebeuren.
Bliksem
De kans dat je huis getroffen wordt door een blikseminslag is betrekkelijk klein maar ondenkbaar is het niet. Als je huis getroffen wordt, is de schade doorgaans immens en desastreus voor de aangesloten elektronische apparatuur. In veel gevallen is de schade zodanig dat reparatie ook niet meer mogelijk en/of zinvol is. Veel moderne apparatuur heeft tegenwoordig een zekere mate van overspanningsbeveiliging aan boord maar die is zelden bestand tegen blikseminslag. Om de energie die daarbij vrijkomt te weerstaan, heb je specialistische componenten nodig.
Wil je de rest van het artikel lezen? Koop dan HVT of download onze kiosk voor Android of iOS
