Studio in de huiskamer
Door John van der Veer, HVT 3, maart 2018
Na de introductie, die torenhoge verwachtingen schepte, is reikhalzend uitgekeken naar de Yamaha NS5000 luidsprekers. En eindelijk is het dan zover. Met behulp van een potige koerier hebben twee loodzware dozen mijn appartement geënterd en er verpletterend huisgehouden. Veni, vidi, vici. Zet U schrap, lees en huiver, maak de borst maar nat, kortom, prevel alle denkbare introclichés voor dit wereldwonder uit Japan.
Om te beginnen, twee hardnekkige misverstanden. Ook deze telg van Yamaha wordt omschreven als een boekenplankluidspreker, terwijl er in de verre omtrek toch echt geen plank te bekennen is die het gewicht van de NS5000 kan dragen, om over de omvang van deze luidspreker maar te zwijgen. Yamaha waarschuwt in de documentatie zelfs voor het risico van overlijden als je op een ongelukkige manier onder het zwarte gevaarte terechtkomt. Zet dat maar eens op een boekenplank. In HVT viel al een paar keer te lezen dat niemand weet waarom de Yamaha NS10 sinds Bob Clearmountain in zoveel studio’s voet aan de grond heeft gekregen. Ik moet dat tegenspreken. Ja, het kamp is inderdaad verdeeld in liefhebbers en haters. Ik behoor tot de laatste groep, maar de NS10 heeft z’n nut in de studio bewezen onder het motto: als je de mix op de NS10 goed krijgt, is de kans groot dat het thuis ook naar behoren klinkt. Je legt jezelf dus een beperking op die lichtelijk masochistisch van aard lijkt – vandaar de onsympathieke benadering – maar wel degelijk zinvol is. Met dit ambivalente gevoel jegens de NS in het achterhoofd heb ik de dozen omzichtig uitgepakt (blijkbaar met gevaar voor eigen leven) en aangesloten op een Mytek Manhattan II DAC en Brooklyn AMP versterker, om vervolgens volledig uit m’n dak te gaan, om maar meteen met de deur in huis te vallen.
Aanwezig
Heb de luidsprekers op de SPS5000 standaards met spikes gedeponeerd en nogal lukraak in de huiskamer geplaatst, zonder me al te druk te maken over snijpunten, zoete plekken en staande golven in het laag. Na een paar uurtjes inspelen volgde de eerste serieuze impressie, die zich laat omschrijven als verpletterend. De dagen erna viel de mond steeds verder open van verbazing en zijn de luidsprekers niet meer van hun plaats geweest; blijkbaar voelden ze zich direct thuis op de initiële plek, of, en dat lijkt waarschijnlijker, is de NS5000 niet zo gevoelig voor positionering. Die indruk is bevestigd door heen en weer te lopen, zowel voor en achter als tussen de luidsprekers, en in aangrenzende ruimtes. Het geluidsbeeld verandert niet drastisch. Die eigenschap verraadt tevens het karakter van de NS5000. Deze luidspreker is niet zozeer ontworpen voor mooi klinkende hifi, maar om een productie zo ongekleurd mogelijk weer te geven. We hebben te maken met een weergever die eerder doet denken aan een studiomonitor, iets dat in de loop van dit verhaal vaker naar voren komt. Hoofdontwerper Okazaki Koji windt er in de introductie dan ook geen doekjes om: het is de ultieme uitdaging geweest om een luidspreker voor Yamaha te maken die zo onverbloemd mogelijk de kwaliteit van muziekinstrumenten en de emotie van de artiest, zoals geregistreerd in de studio, weergeeft in de huiskamer, ontdaan van iedere vorm van “audio dramatisation”, een duidelijke verwijzing naar kleurende hifi. En als we dan toch bezig zijn moet het meteen maar de beste luidspreker in zijn soort worden, bedacht men in het land van de rijzende zon. Normaliter kun je dit soort peptalk afdoen als grootspraak, maar een paar dagen luisteren leidt tot de conclusie dat Yamaha de lat torenhoog heeft gelegd en met souplesse en overmacht onaangeroerd laat in de polsstoksprong. De consequentie is wel dat de luidspreker niet alleen visueel zeer aanwezig is de huiskamer, mede door de enorme zilverkleurige ogen die je in drie paren tegelijk aanstaren, maar ook auditief. Zelfs op laag volume is er geen ontkomen aan. Zo miste ik een telefonische oproep van onze Ernst Neve (die zijn nieuwsgierigheid niet kon bedwingen) en poogde vruchteloos het commentaar van en passant medeluisteraars te verstaan. Op wat opgeschroefd volume gaat de beer al helemaal los. Sterker nog, het hele pand schudt als een concertzaal op haar grondvesten, zonder een spoortje hinderlijk dreunen of dichtlopende frequenties. Niet iedereen zal deze dominante eigenschap op prijs stellen. Ik vind het geweldig, al was het alleen maar om het geleuter tijdens het beluisteren van muziek in de kiem te smoren. De NS5000 vraagt om een grote huiskamer en eist alle aandacht op. Ik kreeg meermalen het gevoel niet alleen te zijn, maar in een kamer vol visite.
