Een nieuwe stap in digitale ruimtecorrectie
Door John van der Veer, HVT 04, april 2019
Veel Hifi-merken storten zich inmiddels op het fenomeen: aanpassing in de software van apparatuur om tekortkomingen van de luisterruimte te compenseren. Het Zweedse Dirac Research heeft een eigen versie ontwikkeld die inmiddels standaard wordt toegepast op verschillende modellen in het oeuvre van NAD, zowel versterkers en DAC’s als spelers. HVT reisde af naar DALI Benelux te Waalwijk – tevens importeur van NAD – voor een demonstratie en uitleg van de Dirac Live LE door Jakob Ågren, Head of Product Management van de snelgroeiende Zweedse firma.
Mijn eerste kennismaking met het onderwerp was de Anthem Room Correction, een Canadese vinding, toegepast in de Premium Wireless AMP, van het al even Canadese Paradigm, getest voor HVT 12 2016. Anthem Room Correction, kortweg ARC, is ontwikkeld door de gelijknamige firma Anthem. Via de site van Paradigm (beide merken zijn zelfstandig, maar opereren ook onder één paraplu) dien je de benodigde software te downloaden op de computer. Ieder apparaat in de Premium Wireless serie is voorzien van een meetmicrofoon die je op de USB-poort van de computer aansluit. Met deze microfoon verricht je vijf metingen in de luisterruimte, één op de luisterplek en vier daaromheen, bijvoorbeeld twee links/rechts voor en twee links/rechts achter. Als de metingen zijn gedaan, berekent de PC een correctiecurve en slaat deze op. Vervolgens laad je deze via het netwerk in het aangesloten Premium Wireless apparaat. De grafiek liet toen zien dat het in mijn akoestiek en set-up, destijds nog een Quad/B&W combinatie, iets ontbrak aan laag/mid-laag. Het verschil was niet spectaculair, maar zowel zicht- als, naar later bleek, hoorbaar. Anthem paste het systeem aanvankelijk uitsluitend toe in haar eigen homecinema receivers, met de simpele filosofie: luidsprekers worden gemaakt en getest in omstandigheden die min of meer gestandaardiseerd zijn. En in deze ‘lab’ condities ontbreekt een aantal akoestische valkuilen van de meeste huis- tuin- en keukenruimtes. In die zin zouden mijn B&W’s met de roomcorrectie eindelijk het geluid hebben opgeleverd zoals het in het lab van Bowers & Wilkins ooit is bedoeld. Of dat laatste ook daadwerkelijk en in ieder opzicht het geval was weet ik niet, maar het klonk wel beter. Missie ARC geslaagd, dus.
PA
De versie van Dirac Research is sinds 2011 operationeel en lijkt inmiddels de norm te zijn geworden op het gebied van onafhankelijke room correction software. Niet alleen Dirac vindt dat. Arcam, Lexicon, Audio Control, Bryston en StormAudio zijn standaard uitgerust met het fenomeen. Naar verluidt zullen andere merken volgen. En actueel, zowel op de recente Hifi-beurzen wereldwijd als in Waalwijk, blijkt NAD eveneens toegetreden tot de club. We zijn bij DALI Benelux. En dus wordt het effect gedemonstreerd op DALI luidsprekers, in de luisterruimte van de vestiging. Dat zijn andere condities dan mijn huiskamer voorzien van Bowers & Wilkins luidsprekers en mijn studio(otje) met Genelecs. Ben benieuwd of het effect vergelijkbaar is, of duidelijker, of juist minder. Jakob Agren licht zijn verhaal toe met de nodige grafieken. Een paar onthutsende feiten. Zo op het oog vergelijkbare grafieken van een met microfoon geregistreerd audiosignaal blijken een totaal verschillende bron te hebben. De één is een klein setje luidsprekers op een bureau, gemeten op één tot drie meter afstand. De ander is een gigantisch PA-systeem, hangend in een overdekte megaconcertzaal en gemeten op dertig meter afstand. Jakob wil met dit voorbeeld, en andere, laten zien dat een grafiek van een geregistreerd audiosignaal een zeer relatieve indruk biedt. Het illustreert tevens dat je voor een betrouwbare visuele weergave van muziekperceptie toch echt met veel meer moet komen aanzetten dan de registratie van één microfoon op één plek.
Wil je de rest van het artikel lezen? Koop dan HVT of download onze kiosk voor Android of iOS.
