Elise in Zeeland
Door John van der Veer HVT 10, oktober 2019
Een trieste gebeurtenis vormde de aanleiding tot een bloedstollend mooie opname van pianist en componist Douwe Eisenga voor het inmiddels bekende TRPTK label. Piano solo; voor de componist geen vanzelfsprekendheid, net zo min als het omgaan met alle technische data die TRPTK engineer en masteraar Brendon Heinst hanteert om zijn hoge opnamekwaliteit en resolutie te bereiken. Maar het verhaal achter ‘For Mattia’ trekt de nuchtere Zeeuw nog wel het meest uit zijn comfort zone.
Het gegeven is bekend en omgeven door romantiek en ontroering: het kunstwerk als ode aan de vrouw, vaak een geliefde, al dan niet onbereikbaar, of een moeder, dochter. Voorbeelden te over in de kunstgeschiedenis. Pablo Picasso met zijn eindeloze harem. Gustav Mahler met zijn Alma, voor wie hij, onder meer, het beroemde Adagietto uit de 5-de symphonie componeerde. Maar het bekendste voorbeeld is nog wel ‘Für Elise’ van Ludwig van Beethoven. Er wordt verondersteld dat het om het nichtje van de componist zou gaan. Maar de waarheid is dat we niet weten wie Elise was. Er wordt zelfs in twijfel getrokken of Beethoven het zelf wel heeft geschreven. Hoe dan ook, het verhaal achter ‘For Mattia’ is van een totaal andere orde. ‘Mattia’ staat voor Mattia Muilwijk, een vrouw die op haar 28-ste besluit uit het leven te stappen, na een jarenlange kwelling met stemmen in haar hoofd, waaraan geen ontsnappen mogelijk (b)lijkt. Douwe Eisenga heeft de vrouw nooit gekend, wel haar vader. Het kunstenaarsechtpaar Janpeter Muilwijk en Katja Bosch verzoekt de componist een jaar na het overlijden van Mattia een stuk te schrijven als eerbetoon aan hun dochter. ‘For Mattia’ componeert Eisenga voor piano en voert het stuk zelf uit tijdens de première, die wordt bijgewoond door de opdrachtgevers en lotgenoten. Het stuk slaat aan, trekt de aandacht van Radio 4 en de Concertzender en is inmiddels ook in andere uitvoeringen bekend geworden, zowel van andere pianisten als op andere instrumenten, waaronder harp en vibrafoon. De componist trekt ook de aandacht van het team van TRPTK. De handen worden ineengeslagen. Maar dan moet er wel een album rond ‘For Mattia’ worden samengesteld. Brendon Heinst neemt zeventien stukken op. Negen worden geselecteerd. Piano solo, uitgevoerd door de componist, met als titel het gelijknamige eerbetoon aan Mattia Muilwijk.
Douwe en het vertrouwen
Douwe Eisenga heeft aan het conservatorium gestudeerd, hoofdvak compositie, bijvak piano. Hij voelde zich destijds prima in die rol. ”Al die pianisten om me heen speelden toch veel beter dan ik”. Het vergaat de componist goed na zijn studie. Om het gezin te onderhouden komen er nevenbanen en -baantjes aan te pas, maar zijn werk vindt aftrek. De composities worden uitgevoerd door velen, waaronder het Aurelia Sax4tet, Slagwerkgroep Den Haag, Cello Octet Amsterdam, harpiste Lavinia Meijer. De opdracht van Mattia’s ouders trekt Douwe, inmiddels 57, uit zijn comfort zone, in meerdere opzichten. Nuchtere Zeeuw, Groninger van origine, man van weinig woorden, geen flauwekul, zeker niet over zijn eigen werk. En dan dat verzoek. Als vader van drie kinderen staat de realiteit van het gegeven ver weg, maar de peilloze emotie zo dichtbij. En dan de rol die hij als uitvoerend musicus moet gaan spelen. Douwe de componist staat opeens in de schijnwerpers als Douwe de pianist die zijn eigen stukken vertolkt. “Als 57-jarige voel ik me net een debutant”. De HVT-lezer weet inmiddels dat TRPTK en Brendon Heinst staan voor opname, editen, mixen en masteren in de eredivisie. Microfoons, plaatsing, registratie, bekabeling, signaalbewerking, stroomvoorziening, AD/DA conversie, versterking, weergave: alles in de hoogste kwaliteit, met de beste apparatuur, op de hoogste resolutie, met de meest indrukwekkende specificaties. Het gaat allemaal grotendeels aan Douwe Eisenga voorbij. “Ik vertrouw die jongens, komt wel goed”.
Wil je de rest van het artikel lezen? Koop dan HVT of download onze kiosk voor Android of iOS.
